W moim przekonaniu wykład stanowi zaprzeczenie idei oceniania kształtującego – stawia on ucznia(ennicę) w roli pasywnego(j) słuchacza(ki), a to rzadko prowadzi do trwałego przyswojenia wiedzy. Jakiś czas temu zachłysnęłam się możliwościami, jakie dają rozmaite programy, np. power point czy presi – wydawało mi się, że dzięki temu moje atrakcyjne (no przecież!) gadanie staje się jeszcze atrakcyjniejsze. Teraz myślę, że to mydlenie dzieciakom oczu kolorowymi obrazkami miało jeden cel – nie dać się zepchnąć ze sceny, bronić pozycji gwiazdy do ostatniej kropli krwi. Nie zawsze jednak da się go uniknąć. Postanowiłam zatem uporządkować informacje dotyczące sposobów na przekształcenie wykładowego monologu w dialog ze słuchaczami(kami).
Po pierwsze: każdy wykład powinien zacząć się od pobudzenia ciekawości i zaintrygowania tematem. W OK służą do tego pytania kluczowe. Można również posłużyć się:
1. ćwiczeniem wprowadzającym w treść, np. grą, skeczem, quizem.
2. nawiązującą do poruszanych zagadnień anegdotą lub materiałem wizualnym, np. historyjką obrazkową, zdjęciem, reprodukcją.
3. studium przypadku – opisem zdarzenia z dołączonym pytanie, na które odpowiedź będzie możliwa po wysłuchaniu całości.
4. minitestem, który należy wypełnić w trakcie.
5. zwiastunem – przedstawieniem najciekawszych punktów.
Po drugie: na początku lub w trakcie wykładu warto wprowadzać elementy umożliwiające utrwalenie wiedzy:
1. hasła-klucze, na które chcemy zwrócić uwagę.
2. wypunktowanie najważniejszych zagadnień.
3. przykłady – świetnie, jeśli odnoszą się do codzienności.
4. metafory bądź analogie.
Po trzecie: jeśli wykład trwa dość długo (powyżej 10 min), nie obejdzie się bez sięgnięcia po sposoby na pobudzanie zaangażowania, np.:
1. zadanie dla słuchających, którego rozwiązanie będzie możliwe po prezentacji.
Podobają mi się następujące pomysły: wypunktowanie tez, z którymi zgadzają się lub nie uczniowie(ennice), oraz przygotowanie quizu w formie pytań do pozostałych.
2. karty pracy do wypełnienia.
3. „pobudki” – krótkie przerwy, podczas których słuchacze(ki) odpowiadają na pytania odnoszące się do wykładu.
4. synergiczne uczenie się – porównanie i uzupełnianie notatek.
Na koniec niezbędne jest podsumowanie i utrwalenie materiału, np. w postaci: konferencji prasowej, testu, próby przełożenia teorii na praktykę – zastanowienie się w zespole, w jaki sposób treść wykładu odnosi się do znanych dzieciakom zjawisk i problemów.
Myślę jednak, że nie bez powodu znakomite wykłady na ted.com trwają zazwyczaj kilka minut.
