Żeby nie było, że tylko Anglicy lub Amerykanie, „bo Polacy nie gęsi i swój język mają”, obok taksonomii Benjamina Blooma krótko omówię zaproponowaną przez polskiego uczonego Bolesława Niemierko. Cele nauczania podzielił na dwie kategorie: wiadomości i umiejętności oraz cztery podkategorie: zapamiętywanie wiadomości (A), zrozumienie wiadomości (B), stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych (C) oraz stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych (D).
Na poziomie wiadomości:
(A) Zapamiętywanie oznacza gotowość do przypomnienia sobie terminów, faktów, praw i teorii naukowych, zasad działania. Uczeń(nnica) nie powinien(nna) mylić ich ze sobą i zniekształcać.
Wskazówki do pytań lub poleceń: wymień elementy, podaj, określ, zdefiniuj, zidentyfikuj, wylicz, nazwij.
(B) Zrozumienie oznacza, że uczeń(nnica) potrafi przedstawić zapamiętane wiadomości w innej formie, np. uporządkować, streścić, uczynić podstawą prostego wnioskowania.
Wskazówki do pytań lub poleceń: scharakteryzuj, uporządkuj, opisz, wyjaśnij, streść, uprość, rozpoznaj, rozróżnij, uzasadnij, zilustruj.
Na poziomie umiejętności:
(C) Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych oznacza opanowanie umiejętności praktycznego posługiwania się wiadomościami.
Wskazówki do pytań lub poleceń: wykonaj, rozwiąż, zastosuj, wykorzystaj, skonstruuj, porównaj, wskaż podobieństwa lub różnice, określ, narysuj, sklasyfikuj, zmierz, połącz, zaprojektuj, wybierz sposób, dobierz wykres do danych, sporządź wykres, scharakteryzuj.
(D) Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych oznacza opanowanie przez ucznia(ennicę) umiejętności: formułowania i rozwiązywania problemów, planu działania, dokonywania analizy i syntezy nowych zjawisk, tworzenia oryginalnych przedmiotów lub treści, wartościowania przedmiotów lub treści według pewnych kryteriów.
Wskazówki do pytań lub poleceń: udowodnij, podaj uzasadnione argumenty, przewidź, wykryj, przeanalizuj, oceń, zaplanuj, zaproponuj, opracuj, wyciągnij wnioski, wywnioskuj.
Wszystkim, którzy pragną pogłębić swoją wiedzę – moje omówienie jest naprawdę uproszczone – szczerze polecam „Między oceną szkolną a dydaktyką” oraz „Ocenianie szkolne bez tajemnic”.
I już na koniec dla wszystkich, którzy dotrwali – do końca wpisu i wieku 35 +, szczypta wspomnień, czyli odcinek gąski Balbinki tutaj.
To tak a propos „Polacy nie gęsi”.
